Segregujesz śmieci? Fantastycznie. Upewnij się, że robisz to dobrze, bo nawet mistrzowie segregacji popełniają błędy. Świadczą o tym wyniki naszej ankiety. Sprawdź je i dowiedz się, jak skutecznie zarządzać własnym śmietnikiem!
Źródło: Unsplash
Śmieci trudne... trudno ogarnąć
Jesteśmy coraz lepsi w zarządzaniu sobą, w zarządzaniu sobą w czasie, w zarządzaniu projektami, a zarządzanie własnymi śmieciami wciąż jest dla nas białą plamą na mapie naszych obowiązków. Marzy mi się edukacja dorosłych i dzieci, dzięki której i duzi i mali posiądą wiedzę, jak mądrze zużywać przedmioty, a potem - jak je mądrze wyrzucać, by mogły być ponownie użyte, przetworzone lub zutylizowane.
Programu edukacji, szczególnie dla dorosłych, opracować nie umiem, ale umiem prowadzić badania jakościowe i ilościowe, bo tego nauczyła mnie branża IT i dziedziny Product Management i User Experience, w których aktywnie działam od lat. W roku 2021 uruchomiłam badanie CAWI - prostą ankietę internetową i promowałam ją w sieci w mediach społecznościowych przez następne kilka miesięcy. Ostatecznie, w badaniu zatytułowanym "Śmieciowe pułapki - sprawdź, czy w nie wpadasz" wzięło udział ponad 300 respondentów - mieszkańców Gdyni, którzy odpowiadali na pytania o zasady segregacji śmieci. Wiedząc, że w moim ukochanym mieście mieszka ~ 250 000 ludzi, można przyjąć, że błąd statystyczny w badaniu wynosi 6%.
Moimi ankietowanymi były osoby wykształcone i świadome problemów cywilizacyjnych, specjaliści różnych branż. Cel przeprowadzenia badania i potem publikacja wyników to zwrócenie uwagi na problem braku wiedzy na temat segregacji odpadów przeróżnych i sprawienie, że będziemy to robić lepiej.
Jaki jest główny wniosek z badania? Ano taki, że wydaje nam się, że segregujemy śmieci, jednak nie robimy tego zgodnie z obowiązującymi zasadami, co sprawia, że nie wszystkie wyrzucane przez nas odpady nadają się do ponownej przeróbki. Poniżej publikuję listę śmieci, które sprawiają nam najwięcej trudności.
Opakowania po mleku i sokach
69% respondentów zaznaczyło prawidłową odpowiedź - opakowania po sokach i mleku, czyli tak zwane tetra paki wyrzucamy do pojemników na metale i tworzywa sztuczne. Częstym błędem jest wyrzucanie tetra paków do pojemników na papier (17% respondentów zaznaczyło, że karton po soku umieszcza w kontenerze na papier) lub do kontenera z pozostałościami po segregacji (14%). Z dwojga złego - lepiej wyrzucić tetra pak do pozostałości po segregacji, niż zanieczyścić papier przeznaczony do przeróbki.
Gdzie wyrzucić tetra paki?
Tetra paki należy wyrzucić do kontenerów na tworzywa sztuczne, tak samo jak butelki plastikowe. Nie zapomnij zgnieść opakowania (zmniejszasz w ten sposób liczbę kursów śmieciarki) i oddzielić karton od nakrętki (nakrętka wykonana jest z innego materiału niż butelka PET i podlega innym procesom recyklingowym).
Co to są tetra paki i jak się je przetwarza?
Tetra paki to opakowania kartonowe do płynnej żywności (np. soki, mleko), wytworzone z kartonu, folii (polietylen) oraz aluminium, które chroni zawartość opakowania przed działaniem tlenu i światła i stanowi 5% masy całego opakowania. Co ważne, cały karton nadaje się do ponownego przetworzenia - recykling jest realizowany w 45 krajach, w tym w Polsce, w której odzyskuje się w włókno celulozowe, które może być wykorzystywane jeszcze wiele razy. Folia i aluminium są najczęściej rozdrabniane i w formie zmieszanej (fachowa nazwa tej tej rozdrobnionej masy to PolyAl) znajdują zastosowanie w produkcji mebli ogrodowych, skrzynek, palet ogrodzeń czy elementów plastikowych. Według danych The Alliance for Beverage Cartons and the Environment, w 2016 roku w Unii Europejskiej poddano recyklingowi 430 000 ton kartonów po napojach, co stanowi 46% wszystkich takich opakowań. W Polsce na przestrzeni ostatnich 10 lat nastąpił 20-krotny wzrost recyklingu opakowań wielomateriałowych. Mało, dużo? Sami oceńcie!
Mokry papier, chusteczki i pieluchy
Jeśli doszedłeś już do poziomu, który pozwolił Ci zarządzać własnymi śmieciami i segregować śmieci bio, plastik, szkło i papier, upewnij się, że wiesz, jaki papier nadaje się do ponownego przetworzenia. Wśród ankietowanych, 57% wiedziało, jak należy segregować papier mokry, pozostali - 33% wrzuciliby mokry, czyli zanieczyszczony papier, do kontenera na papier, a 10% do śmieci Bio.
Co wrzucać do kontenera na papier?
Do pojemnika na papier należy wrzucać tylko papier suchy, niezabrudzony. Będą to wszelkiego rodzaju kartony, papier pakowy, gazety, w tym kolorowe, zeszyty, książki (tych nie polecam wyrzucać nigdy). Do ponownego przetworzenia nie nadaje się papier mokry (w tym zasmarkane chusteczki, zużyte ręczniki papierowe i dziecięce pieluchy - te wyrzucamy do kosza z odpadami po segregacji). Jeśli papier tonie w tłuszczu, również nie można wrzucać go do kosza na papier, bo nie nadaje się on do ponownego przetworzenia. I jeszcze raz - kartony po sokach i mleku to nie papier lecz tetra pak.
Chcesz poznać ciekawostki o makulaturze, którymi podzielisz się z dzieckiem, znajomym, rodziną?
Papier można przetworzyć aż 7 razy - w Polsce 50% papieru poddaje się recyklingowi. Według danych publikowanych przez Fundację Arka, każda tona makulatury odpowiada ocalonym 17 drzewom. Z odzyskanego papieru można wyprodukować tekturowe opakowania, papier gazetowy, ręcznik papierowy, papier toaletowy, a nawet trwałe, designerskie meble lub cały dom. Najbardziej zaskakującym dla mnie produktem jest natomiast kamień - produkuje go np. firma Paper Stone - na stronie firmy można kupić blaty, stoły, a nawet kamienną podłogę. Nawet, jeśli ktoś robi na tym niezły biznes, i tak podoba mi się to!
Mięso i kości
Mięso okazało się niezwykle kłopotliwe dla segregujących odpady uczestników ankiety. Wrzucamy je, bez względu czy to ryba, kurczak czy kawał wołu, do śmieci zmieszanych. 57% badanych respondentów wyrzuca mięso do odpowiedniego pojemnika, jednak 38% umieszcza mięso w pojemnikach bio.
4. Miś na baterie, jeansy i świetlówki
Ankieta zawierała również szereg podchwytliwych pytań o segregację śmieci rzadkich, takich jak ubrania, zabawki na baterie czy żarówki - świetlówki. Respondenci wskazali, że zabawki na baterie (bez baterii w środku) wyrzucą do pojemnika na zużyty sprzęt elektryczny, jeśli taki jest dostępny w okolicy (72%), do śmieci zmieszanych (25%), a 3% ankietowanych takie zabawki wyrzuca do pojemnika na metale i tworzywa sztuczne. Tymczasem, najczęściej zabawki są stworzone z wielu różnych materiałów - od plastiku lub kilku jego rodzaju, po gumę, przez ubranko i baterię. Pluszowego misia czy wózek dla bobasa najlepiej wyrzucić do pojemnika na śmieci zmieszane, baterię do specjalnego pojemnika PZON (Punkt zbiórki Odpadów Niebezpiecznych), tu znajdziesz listę takich punktów w Gdyni.
Zabawki elektryczne można odnieść do sklepu (tak jak i zepsutą suszarkę do włosów czy czajnik elektryczny), albo umieścić w pojemnikach PSZOK (Punkt Selektywnego Zbierania odpadów komunalnych).
Ankieta zawierała również pytanie o to, gdzie wyrzucać ubrania. Myślę, że przede wszystkim - nie trzeba ich wyrzucać do śmieci, jeśli nie są totalnie zniszczone. Od kilku lat działają w Polsce, w tym Gdyni, tzw. sklepy charytatywne (zobacz jak do nich trafić w Trójmieście), które przyjmują używaną odzież lub zanieść je do Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej przy ulicy Morskiej 217 w Gdyni. Jeśli już totalnie Ci się nie chce odwiedzić tych miejsc - wyrzuć ubrania do pojemnika na śmieci zmieszane (pozostałości po segregacji).
Ciężki temat, te śmieci? Pewnie ciężki, ale lżej na serduszku, gdy je segregujesz porządnie i zgodnie z zasadami w Twoim mieście! :-)
Źródła:
Autor:
Marta Steiner