W ostatnich latach chowaliśmy sanki i plastikowe ślizgacze w piwnicach. Puchowe kurtki, ocieplane spodnie i kalesony pozostawały ukryte w głębi szafy, podobnie jak wełniane grube skarpety, czapki i szaliki. W obecnych czasach ciężko zrozumieć, co się dzieje ze śniegiem, a jego opady wydają się zupełnie nieprzewidywalne. Synoptycy rejestrują zarówno bezśniegowe zimy, jak i te, w których śniegu mamy po pachy albo po dziurki w nosie. Czy powinniśmy się przejmować, gdy śniegu nie ma, a wielkie pokrywy śnieżne topnieją szybciej niż powinny? Chyba tak, bo 50% wody słodkiej nadającej się do picia, pochodzi właśnie z pokrywy śnieżnej i lodowców.
Źródło: Unsplash
Według WHO, spośród 2,1 mld osób pozbawionych dostępu do czystej wody, 844 mln nie ma dostępu do wody pitnej. Na obszarach, w których ludzie pozbawieni są dostępu do wody zdatnej do picia w miejscu zamieszkania, 263 mln osób spędza 30 minut na pieszą wędrówkę do źródeł wody, a 159 mln osób pije zanieczyszczoną wodę ze strumieni i jezior.
W efekcie, 200 milionów ludzi cierpi z pragnienia. Najbardziej dotknięci brakiem wody są mieszkańcy Azji (63%), Afryki (28%), Ameryki Południowej (7%), Europy (2%), z kolei problem nie dotyczy mieszkańców Australii i Ameryki Północnej, czyli kontynentów położonych najbliżej lodowców. W 2025 roku 1/3 ludzkości będzie miała problem z dostępem do wody pitnej.
Góry, lodowce i pokrywa śnieżna
Uwielbiam góry i wciąż uczę się, czym są i jaką mają wartość dla mnie, dla Ciebie i dla przyrody. Dzięki raportom United Unions wiem, że góry są domem dla 15% ludzi na całym świecie, co oznacza, że w górach zamieszkuje 1,1 miliarda ludzi i że 40% wszystkich lasów na świecie stanowią te porastające góry. Niestety, rosnące temperatury sprawiają, że górskie lodowce topnieją w niespotykanym dotąd tempie, wpływając na dostawy słodkiej wody dla milionów ludzi. Topniejący lód i śnieg wielkich lodowców spowodowany globalnym ociepleniem to nie tylko widmo podniesienie się poziomu mórz i oceanów o nawet 70 m (za naukaoklimacie.pl - jeśli stopnieją całe lądolody Grenlandia i Antarktyda), ale również widmo braku wody pitnej dla miliardów ludzi.
Śnieg jest ważny dla lasów i roślin uprawnych
Lasy lubię tak samo mocno jak góry i do poduszki lubię poczytać naukowe ciekawostki i doniesienia, szczególnie te o przyrodzie i zjawiskach, jakie w niej zachodzą. Według danych publikowanych przez Lasy Państwowe, gatunkiem wymagającym corocznego przemrożenia jest świerk pospolity, pokrywający znaczne obszary Karpat, Sudetów i północno-wschodniej Polski. Gdyby zabrakło śniegu i mrozu, wysokogórskie bory świerkowe zniknęłyby z powierzchni ziemi. Jakie to ma znaczenie dla ludzkości? Ano takie, że łyse góry przestaną pełnić rolę zbiornika zasilającego ziemię wodą pochodzącą ze śniegu. Ponadto, śnieg, który przywiera do gleby i długo utrzymuje się na jej powierzchni, znacznie lepiej i bardziej równomiernie nasyca glebę wodą niż deszcz i wsiąka w jej głębsze warstwy, sięgając do korzeni roślin.
Śniegu jest coraz mniej
Szukając informacji o istotności śniegu dla przyrody, natrafiłam na wywiad z klimatolog dr hab. Ewą Łupikaszą z Uniwersytetu Śląskiego, opublikowany na łamach MEN. Według ekspertki, odnotowujemy na świecie i w Polsce coraz mniej opadów śniegu, ze względu na ocieplenie klimatu i rosnącą temperaturę powietrza. Zmiany częstości i sum opadów śniegu mają wpływ na pokrywę śnieżną, od której z kolei zależy m.in. ile energii pozostaje w systemie ziemskim. Krócej zalegająca i zajmująca mniejsze powierzchnie pokrywa śnieżna przyczynia się do dodatkowego wzrostu temperatury powietrza (za dr Ewą Łupikaszą).
Kilka ciekawostek o śniegu
Potrzebujecie czegoś lżejszego i łatwiej przyswajalnego? Proszę bardzo... chociaż znowu sięgnę do zjawisk fizycznych, które dla mnie są równie niezrozumiałe, jak i fascynujące :)
Śnieg to zlepki kryształków lodu powstające w wyniku bezpośredniej zmiany pary wodnej zawartej w powietrzu w lód (za fizyka.net). Płatki śniegu powstają w chmurach, bo właśnie tam występuje duże nasycenie pary wodnej. Gdy temperatura jest ujemna i zaistnieje centrum krystalizacji w postaci pyłku rośliny, to właśnie na tym pyłku rozpoczyna się tworzenie kryształu i powstaje piękny graniastosłup o podstawie sześciokąta. Co ciekawe, i czego nie wiedziałam do tej pory, woda bez tych drobnych zanieczyszczeń np. w postaci pyłków może pozostać w stanie ciekłym nawet w temperaturze -40°C! WooooW.
Co jeszcze ciekawego można dowiedzieć się o śniegu, czym możecie zainspirować swoje dzieci albo pomądrzyć się przy piwie? (ja cały czas tak robię, bo kto mi zabroni :P). Najpiękniejsze płatki śniegu powstają w temperaturze -10 do - 20 C, pojedyncza śnieżynka waży jedną tysięczną grama i wcale nie jest biała - jest przezroczysta jak woda i jedynie światło sprawia, że widzimy ją w postaci białego płatka.
Cieszę się, że pada śnieg.
Autor:
Marta Steiner
Comments